30 lat temu powstał Komitet Obrony Robotników

Czerwony_86

23 września 1976, w odpowiedzi na represję komunistów wobec robotników - uczestników wydarzeń czerwcowych w Radomiu, Ursusie i Płocku grupa opozycjonistów założyła Komitet Obrony Robotników (KOR).
Komitet domagał się:
- przyjęcia do pracy wszystkich zwolnionych
- amnestionowanie skazanych i więzionych za udział w strajkach
- ujawnienia rozmiarów zastosowanych represji
- ukarania osób winnych łamania prawa.
Wśród 14 członków-założycieli KOR znaleźli się przedwojenni działacze PPS: Ludwik Cohn, Edward Lipiński, Antoni Pajdak, Aniela Steinsbergowa i Adam Szczypiorski. "Starsi państwo", jak ich nazywano, wspomagani byli przez lewicujących opozycjonistów średniego i młodszego pokolenia: Jana Józefa Lipskiego (późniejszego pierwszego przewodniczącego odrodzonej PPS), Jacka Kuronia i jego "Komandosów" (Michnik w końcu lat siedemdziesiątych był autorytetem i największym teoretykiem demokratycznej lewicy w Polsce...) oraz wielu innych.
KOR przyjął taktykę jawności. 29 września 1976 w "Komunikacie", pierwszym piśmie "drugiego obiegu", podano nazwiska 33 członków Komitetu oraz ich adresy i telefony.
Dzięki pluralizmowi panującemu wewnątrz organizacji, KOR wspomagany był moralnie i finansowo przez wszystkie znaczące ugrupowania emigracyjne (od socjalistów po endeków) oraz Radio Wolna Europa.
Wiosną 1977 władza "ludowa" rozpoczęła kontrofensywę. 7 maja 1977 znaleziono ciało Stanisława Pyjasa - studenta, krakowskiego kolportera pism KOR. 15 maja odbyła się "czarna procesja" - dziesiątki tysięcy ludzi szły ulicami Krakowa z czarnymi flagami w rękach za konduktem pogrzebowym Pyjasa. Akcję zainicjował J.J. Lipski.
Po "czarnej procesji" aresztowanych zostało ponad 50 osób - liderów Komitetu. Po 20 maja w więzieniu przebywało jeszcze 9 KORowców, m.in. Kuroń i Michnik. Formą sprzeciwu wobec decyzji PZPR była głodówka, rozpoczęta 24 maja w kościele św. Marcina w Warszawie. Do strajkujących opozycjonistów dołączyli ludzie kultury - m.in. Stanisław Barańczak i siostry Chomickie. Tadeusz Mazowiecki przekazał na ręce Gierka oświadczenie głodujących - rządanie wypuszczenia 5 robotników - uczestników wydarzeń czerwcowych oraz 9 KORowców. Pod wpływem presji Zachodu i opinii publicznej ekipa Gierka ogłosiła 19 lipca amnestię. 23 lipca 1977 wszyscy więzieni wyszli na wolność.
19 września 1977 KOR przekształcił się w Komitet Samoobrony Społecznej (KSS KOR). Odtąd opozycjoniści pomagali nie tylko robotnikom, ale także innym klasom społecznym.
W uchwale napisano, że KSS KOR w dalszym ciągu będzie udzielać pomocy osobom represjonowanym w związku z wydarzeniami z czerwca 1976 r. Zadaniami KSS KOR były także:
- walka z represjami stosowanymi z powodów politycznych, światopoglądowych, wyznaniowych, rasowych i udzielanie pomocy ludziom z tych powodów prześladowanym,
- walka z łamaniem praworządności i pomoc pokrzywdzonym w jej wyniku,
- walka o instytucjonalne zabezpieczenie praw i wolności obywatelskich,
popieranie i obrona wszelkich inicjatyw społecznych zmierzających do realizacji praw człowieka i obywatela.
KSS KOR rozwiązano 23 września 1981 na I Zjeździe NSZZ "Solidarność".